Thế quyền bảo hiểm: Làm sao để giữ quyền lợi bồi thường?

Thế quyền trong bảo hiểm là nguyên tắc cho phép công ty bảo hiểm, sau khi đã bồi thường cho người được bảo hiểm, có quyền thay thế (thế quyền) người đó để đòi bồi thường từ bên thứ ba đã gây ra tổn thất đó.

Thế quyền là cơ chế rất tiện lợi trong bảo hiểm tai nạn giao thông. Theo đó, người bị tai nạn giao thông (do bên khác đâm, va) có quyền yêu cầu bên bán bảo hiểm xe cơ giới bồi thường trực tiếp cho mình. Đồng thời chuyển giao quyền đòi bồi thường bên gây tai nạn cho hãng bảo hiểm thực hiện.

Ví dụ, ô tô con 5 chỗ được bảo hiểm đúng với giá trị. Trong quá trình sử dụng bị đâm bởi xe container, buộc phải sửa chữa và thay thế. Công ty bảo hiểm thực hiện bồi thường số tiền 55 triệu đồng. Theo cảnh sát giao thông, lỗi từ xe container là 70% và xe con là 30%.

Áp dụng nguyên tắc thế quyền: Trường hợp này công ty bảo hiểm đã hoàn thành đúng với cam kết bồi thường cho người được bảo hiểm. Về phía người được bảo hiểm sau khi đã được bồi thường thì phải lưu quyền đòi lại bên thứ ba cho công ty bảo hiểm.

Tuy nhiên, không phải ai cũng biết đến lợi ích của thế quyền bảo hiểm. Ngược lại, nhiều người do không hiểu kỹ nên đã thực hiện sai quy tắc, bị từ chối hoặc giảm trừ bồi thường dẫn đến thiệt hại.

Không tự ý thỏa thuận bồi thường

Theo đại diện Bảo hiểm Bảo Việt, thế quyền trong bảo hiểm được hiểu là: Sau khi bảo hiểm đã bồi thường cho khách hàng, khách hàng sẽ chuyển giao lại quyền yêu cầu bên thứ ba (bên có lỗi gây ra tai nạn) phải bồi hoàn lại khoản tiền đó cho bên bảo hiểm.

Theo đó, Bảo Việt sẽ thực hiện quyền thế quyền khi vụ tai nạn có lỗi của một bên thứ ba gây thiệt hại cho xe được bảo hiểm của khách hàng.

Tuy nhiên, để được chấp nhận thế quyền, khách hàng có nghĩa vụ bảo lưu quyền khiếu nại. Đặc biệt, khách hàng không được tự ý thỏa thuận, hòa giải hoặc từ bỏ quyền yêu cầu bồi thường đối với người thứ ba khi chưa có ý kiến của Bảo Việt.

Khách hàng cung cấp đầy đủ hồ sơ, tài liệu cần thiết và hợp tác chặt chẽ với hãng bảo hiểm trong quá trình yêu cầu bên thứ ba bồi thường thiệt hại.

Điều kiện từ chối bồi thường

Quyền lợi bồi thường của khách hàng sẽ bị từ chối một phần hoặc toàn bộ nếu khách hàng vi phạm nghĩa vụ bảo lưu quyền thế quyền trong một số trường hợp.

Cụ thể, nếu khách hàng tự động thỏa thuận bồi thường với người thứ ba mà gây thiệt hại đến quyền đòi bồi thường của hãng.

Khách hàng không bảo lưu quyền khiếu nại, không hợp tác hoặc từ chối chuyển quyền đòi bồi thường cho hãng.

"Trong những trường hợp này, tùy theo mức độ vi phạm, Bảo Việt có thể giảm trừ số tiền bồi thường từ 25% đến 90%. Đặc biệt, nếu thiệt hại hoàn toàn do lỗi của bên thứ ba mà chủ xe không bảo lưu và chuyển quyền đòi bồi thường cho Bảo Việt, chúng tôi có quyền khấu trừ toàn bộ số tiền bồi thường", đại diện Bảo Việt thông tin.

Làm gì khi bị gây khó dễ bồi thường bảo hiểm?

"Không có biên bản của cơ quan công an" là lý do nhiều hãng bảo hiểm đưa ra để từ chối bồi thường hoặc giảm trách nhiệm trong nhiều vụ tai nạn giao thông.

Luật sư Diệp Năng Bình, Trưởng văn phòng Tinh Thông Luật cho biết: "Hiện nay, pháp luật kinh doanh bảo hiểm quy định việc thế quyền không áp dụng đối với hợp đồng bảo hiểm nhân thọ và hợp đồng bảo hiểm sức khỏe.

Cũng không quy định cụ thể những trường hợp nào được yêu cầu bảo hiểm thế quyền trong các vụ tai nạn giao thông.

Như vậy, giữa bên cung cấp dịch vụ bảo hiểm và bên tham gia bảo hiểm có thể thỏa thuận với nhau về các trường hợp được yêu cầu thế quyền trong bảo hiểm.

Theo Luật sư Nguyễn Văn Tuấn, Giám đốc Công ty Luật TNHH TGS: "Vấn đề thế quyền được quy định tại Điều 49 Luật Kinh doanh Bảo hiểm 2022 và cụ thể hóa trong Nghị định 67/2023/NĐ-CP.

Tuy nhiên, pháp luật cũng quy định những điều kiện loại trừ quyền thế quyền. Cụ thể, doanh nghiệp bảo hiểm không được thực hiện thế quyền đối với: Người thân thích của bên được bảo hiểm (cha mẹ, vợ chồng, con cái), trừ khi hành vi gây thiệt hại là cố ý;

Người được bảo hiểm hoặc bên thứ ba mà doanh nghiệp đã đồng ý miễn truy cứu trách nhiệm trong hợp đồng bảo hiểm.

Những quy định này nhằm bảo đảm tính nhân đạo, tránh trường hợp bảo hiểm gây thêm áp lực tài chính cho chính gia đình người tham gia giao thông.