Bị giật tanh tách khi mở cửa ô tô, có cần lắp dây tiếp địa?

Có phải xe bị rò rỉ điện?

Những hiện tượng điện giật nhẹ, kêu tanh tách nhỏ, tuy không ảnh hưởng đến sức khỏe nhưng dễ gây giật mình, khiến nhiều người cảm thấy khó chịu.

Nguy hiểm hơn, một số trường hợp khi mở cánh cửa ô tô, gặp hiện tượng tĩnh điện bị giật mình, rơi đồ như điện thoại xuống đường gây hư hỏng. Một số trường hợp thậm chí còn bị rơi chìa khóa ô tô, điện thoại xuống hố ga, cống rãnh do vô tình đỗ xe trên miệng hố ga.

Anh Trần Văn Thái sử dụng một chiếc xe Toyota kể: "Mùa đông năm ngoái, do cánh cửa xe ô tô của anh làm bằng kim loại, gặp trời lạnh nên bị hiện tượng tĩnh điện. Khi mở cửa xe ô tô anh bị giật nhẹ, bất ngờ nên giật mình đánh rơi chiếc điện thoại Samsung xuống đường, bị vỡ màn hình. Hậu quả là phải sửa chữa, thay thế màn hình hết khoảng 5 triệu đồng".

Vậy hiện tượng bị giật tanh tách mỗi lần đóng mở cửa ô tô vào mùa đông là do xe bị rò rỉ điện hay do đâu?

Theo anh Nguyễn Văn Hoàng, kỹ sư về xe ô tô, đây là hiện tượng tĩnh điện do mất cân bằng điện tích âm dương trên bề mặt các vật thể. Không chỉ ô tô mà hiện tượng này còn thường xuyên gặp trên quần áo len, quần áo lông, chăn bông... chứ không phải xe bị rò rỉ điện.

Theo lý giải khoa học, khi hoạt động, cơ thể cọ xát vào quần áo, chúng ta bị mất các electron, hay còn gọi là sự mất cân bằng điện tích âm, dẫn đến dư thừa điện tích dương.

Các đồ vật như tay nắm cửa có điện tích khác nhau, nhưng hầu hết đều có thành phần tích điện âm lớn hơn. Bởi vậy khi chạm vào tay nắm cửa, các electron sẽ di chuyển từ vật thể đến tay của bạn, tạo ra dòng điện và khiến chúng ta bị điện giật, cảm giác tê tay.

Nói một cách dễ hiểu, nguyên nhân chính dẫn đến tích tụ tĩnh điện là sự tiếp xúc giữa các vật chất rắn. Vào mùa đông, độ ẩm xuống thấp khiến không khí dẫn điện kém hơn thì hiện tượng tĩnh điện càng tăng lên. Điều này giải thích vì sao chúng ta thường bị giật điện vào mùa đông thay vì mùa hè.

Những quy định nổi bật về ô tô có hiệu lực từ năm 2026

Ưu đãi thuế với xe có mức tiêu thụ nhiên liệu thấp, cấp tỉnh quyết định giá tính lệ phí trước bạ hay xe Hybrid được giảm thuế Tiêu thụ đặc biệt... là những chính sách nổi bật sẽ có hiệu lực trong năm 2026.

Có nhất thiết lắp dây tiếp địa trên xe ô tô?

Để giải quyết hiện tượng bị điện giật nhẹ mỗi mùa đông về, hiện nay nhiều người rỉ tai nhau thị trường có bán nhiều loại dây nối bộ phận kim loại từ xe ô tô (thường lắp từ ống xả) tiếp xúc với mặt đường.

Tìm kiếm trên mạng có thể thấy mặt hàng này khá đa dạng, giá cũng không quá cao, được các cơ sở giới thiệu công năng làm hết bị tĩnh điện mỗi lần mở cửa xe.

Nhiều nơi bán còn giới thiệu tính năng của sợi dây tĩnh điện này không chỉ giảm giật mà còn có tác dụng bảo vệ thiết bị điện tử trên xe, chống cháy nổ cho ô tô vì đã làm triệt tiêu điện tích tĩnh điện, nhất là trong môi trường dễ cháy nổ.

Khảo sát trên chợ mạng, nhiều mẫu mã đa dạng, giá cả chỉ từ vài chục đến vài trăm nghìn. Các loại dây đai chống tĩnh điện này chủ yếu được bán trên shoppee, các nhóm trên facebook, zalo và chủ yếu xuất xứ từ Trung Quốc.

Các loại dây đai này thường được làm bằng kim loại như đồng, sắt hay một số loại kết hợp giữa đồng/kim loại và cao su. Một đầu được nối vào ống xả, một đầu được thả kéo rê trên mặt đất.

Theo Nguyễn Văn Hoàng, dây tiếp địa chống tĩnh điện hiện vẫn là trang bị bắt buộc đối với các loại xe chuyên dụng như xe chở xăng dầu hay xe bồn hóa chất. Đó là những phương tiện hoạt động trong môi trường có nguy cơ cao phát sinh tia lửa điện dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.

Tuy nhiên, đối với xe ô tô con, xe hiện đại ngày nay, việc lắp các loại dây tiếp địa này không phải cần thiết cho mọi loại xe. Bởi đối với các xe ô tô đời mới, bản thân lốp xe đã được cấu tạo đặc biệt. Lốp chứa carbon đen, chất có khả năng dẫn điện nhẹ, giúp tiêu tán điện tích tĩnh xuống mặt đường.

Ngoài ra, thân vỏ và các linh kiện điện tử trên xe cũng được xử lý để chống nhiễu và chống tĩnh điện hiệu quả. Nhờ vậy, lượng điện tích phát sinh rất nhỏ, không đủ để gây ảnh hưởng đáng kể đến người dùng hay các hệ thống điện tử của xe.

Trong khi đó, với phương pháp truyền thống mà các tài xế già rơ hay truyền miệng cũng tỏ ra hiệu quả khi sử dụng những xe ô tô đời sâu như: Trước khi chạm vào cửa xe, dùng chìa khóa hoặc đồng xu chạm vào khung kim loại của xe để xả điện (lưu ý không dùng chìa khóa thông minh có chip).

Một cách khác cũng tỏ ra hữu hiệu được nhiều người khuyên nhau là khi ra khỏi xe, tay trái (nếu tài xế) vịn vào khung cửa kim loại trước, sau đó mới bước chân xuống đất, tiếp tục vịn khung cửa cho đến khi ra hẳn khỏi xe.

Hoặc một số mẹo khác như đặt khăn ẩm hoặc dùng máy phun sương mini trong xe để không khí bớt khô, giảm tích điện; mặc quần áo làm từ chất liệu cotton hoặc vải tự nhiên thay vì sợi tổng hợp; thoa kem dưỡng ẩm cho da tay thường xuyên để da không bị khô, hạn chế tích điện.