Động cơ ô tô bị quá nhiệt có thể gây hỏng nặng các bộ phận, giảm hiệu suất, nguy cơ cháy nổ cao, chết máy đột ngột, thậm chí phải đại tu động cơ.
Trong quá trình sử dụng, không ít trường hợp xe ô tô đang di chuyển thì bị quá nhiệt động cơ, cảnh báo hư hỏng thông qua các cảm biến và đèn báo quá nhiệt tại màn hình hoặc khu vực cụm đồng hồ hiển thị.
Nếu phát hiện, xử lý đúng cách, sẽ vừa giảm nguy cơ hư hỏng nặng, vừa đỡ tốn kém chi phí. Ngược lại, nếu không phát hiện kịp thời, sửa chữa sai kỹ thuật, rất có thể gánh hậu quả nghiêm trọng, chi phí sửa chữa đắt đỏ.
Xe ô tô bị quá nhiệt, cần xử lý đúng cách đảm bảo an toàn, bền bỉ.
Cụ thể như trường hợp của anh Nguyễn Trọng Thanh (Hải Phòng). Quá trình sử dụng chiếc xe Camry 2.5 đời 2015, có lần đang di chuyển trên cao tốc Hà Nội - Hải Phòng thì xe bị trục trặc, nhiệt độ máy cao bất thường. Ngay lập tức xe cảnh báo thông qua hệ thống cảm biến, đèn báo quá nhiệt ở cụm đồng hồ hiển thị thông tin táp-lô (kim nhiệt đến vạch đỏ hoặc biểu tượng quá nhiệt).
"Do đang di chuyển tốc độ cao, tập trung lái xe nên tôi không phát hiện kịp thời cảnh báo từ xe. Cho đến khi xe có hiện tượng bị yếu, đi chậm lại, động cơ có hiện tượng bốc khói, kèm thêm tiếng kêu nhẹ ở khoang máy. Tấp xe vào lề đường kiểm tra, khi mở nắp capo, tôi đã bị nóng rát tay, kiểm tra kỹ phát hiện xe có hiện tượng nóng hơn ở khoang máy, bốc hơi. Còn ở đồng hồ táp-lô thì báo đỏ ở biểu tượng quá nhiệt. Sau đó, tôi phải gọi xe cứu hộ, đưa xe về gara sửa chữa" anh Thanh kể lại.
Hệ thống làm mát hỏng
Theo các chuyên gia kỹ thuật ô tô, có rất nhiều nguyên nhân dẫn tới quá nhiệt động cơ. Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất là do hệ thống làm mát trục trặc. Theo đó, thiếu nước/chất làm mát do rò rỉ ống dẫn hoặc đơn giản là chưa được bổ sung hoặc két nước bị bẩn/tắc do bụi bẩn làm giảm hiệu quả tản nhiệt; hoặc do nắp két nước mòn, không giữ được áp suất cần thiết trong hệ thống làm mát.
Cần phải hiểu rằng, chu trình làm việc của hệ thống làm mát được thực hiện khi động cơ sinh ra nhiệt, nước làm mát được bơm qua thân máy, làm động cơ giảm nhiệt. Sau đó nước nóng được làm mát bằng quạt, vận chuyển về két và tuần hoàn ngược lại vào động cơ.
Mặt khác, van hằng nhiệt (Thermostat) bị kẹt/hỏng dẫn tới không mở/đóng đúng lúc, cản trở dòng chảy của nước làm mát. Bơm nước hỏng không bơm được nước làm mát tuần hoàn cũng là nguyên nhân khiến hệ thống làm mát không hiệu quả.
Do đó, nếu hệ thống nước làm mát hỏng sẽ khiến động cơ ô tô quá nóng so với mức tiêu chuẩn nên sinh nhiệt dẫn đến cháy, nổ động cơ.
Hệ thống tản nhiệt
Quạt gió tản nhiệt động cơ ô tô có chức năng hút không khí lạnh từ bên ngoài và đẩy qua két làm mát. Một phần nhiệt lượng sinh ra khi động cơ hoạt động sẽ được hệ thống tản nhiệt thải ra ngoài môi trường.
Nếu quạt tản nhiệt bị hư hỏng, gặp trục trặc sẽ khiến luồng khí nóng trong khoang động cơ không thoát ra được, hiệu suất làm mát giảm và làm tăng nguy cơ quá tải nhiệt cho động cơ.
Thiếu dầu động cơ
Thiếu dầu động cơ cũng có thể khiến xe bị nóng máy. Dầu nhớt ô tô có nhiệm vụ bôi trơn các chi tiết bên trong động cơ, giúp giảm lực ma sát và giải nhiệt động cơ. Vì vậy khi xe bị thiếu dầu động cơ thì các chi tiết bên trong động cơ sẽ không được bôi trơn và làm mát dẫn đến xe bị quá nhiệt.
Động cơ xe bị trục trặc
Ngoài nguyên nhân kể trên, các trục trặc bên trong hệ thống động cơ dễ gây hiện tượng xe nóng máy, bị kêu, có mùi khét. Để động cơ hoạt động hiệu quả đòi hỏi sự phối hợp ăn ý giữa nhiều bộ phận. Trong đó quan trọng nhất là sự phối hợp của hệ thống cung cấp hòa khí và hệ thống đánh lửa của xe.
Chỉ cần một trong các bộ phận gặp vấn đề sẽ ảnh hưởng đến toàn bộ quá trình đốt cháy nhiên liệu, đồng thời dẫn đến nhiều trục trặc đi kèm như xe bị nóng máy. Các lỗi thường gặp như kim phun nhiên liệu bị tắc/lệch góc phun sớm, bugi đánh lửa bị trễ, bộ điều áp bị trục trặc, buồng đốt xy lanh động cơ tích nhiều muội than (cản trở quá trình tản nhiệt), lọc khí bị tắc dễ gây hiện tượng xe báo nhiệt độ cao.
Cách xử lý
Theo đại diện gara Bảo Kim (Hà Nội), khi xe đang di chuyển, việc đầu tiên chủ xe hãy bình tĩnh, tấp xe vào lề đường bên phải, cảnh báo cho các phương tiện khác nhận biết. Tránh dừng xe ở những nơi nguy cơ cháy nổ cao như trạm xăng dầu, giữa đường dễ gây tai nạn.
Sau đó chuyển điều hòa sang chế độ nóng, đồng thời tắt các thiết bị điện tử đang hoạt động trên xe và tắt máy xe.
Khi mở nắp capo xe cần chú ý, nếu thấy hơi nước tỏa ra nhiều, kiểm tra cẩn thận kẻo bỏng tay. Đợi thêm một lúc để capo nguội rồi hãy mở.
Nếu nắp capo quá nóng, có thể xả nước lên nắp capo để nhanh chóng hạ nhiệt độ. Khi nắp capo nguội hãy mở nắp capo từ từ. Chú ý cẩn thận vì hơi nóng có thể bốc ra nhiều.
Sau khi mở nắp capo nên đợi thêm 5 - 10 phút để xe hoàn toàn nguội hẳn mới tiến hành các bước kiểm tra tiếp theo. Khi kiểm tra két nước làm mát, nên mở nắp két nước từ từ để hơi nóng thoát ra dần. Tuyệt đối không mở nhanh bởi nếu nước làm mát còn sôi có thể bắn lên gây bỏng.
Lưu ý tuyệt đối không làm mát bằng cách đổ nước vào khoang máy, không mở nắp két nước làm mát ngay khi dừng xe nhất là khi nhiệt độ nước làm mát đang nóng. Chỉ đổ thêm nước nếu sau khi xe hạ nhiệt, tài xế kiểm tra và thấy két hết nước.
Nếu chưa thể dừng xe ngay, hãy nhanh chóng bật đèn cảnh báo khẩn cấp để các xe phía sau chủ động tránh. Tiếp theo, lái xe hãy mở hết cửa sổ, điều này giúp không khí nóng có thể thoát ra ngoài.
Nhanh chóng tắt điều hòa, bật chế độ sưởi và quạt tản nhiệt vì hệ thống sưởi sử dụng sức nóng của động cơ để sưởi ấm không khí trong xe. Vì vậy khi bật chế độ sưởi, hệ thống sẽ lấy nhiệt lượng để sưởi ấm xe nhờ đó giúp làm giảm nhiệt độ động cơ.
Sau khi dừng lại an toàn, hãy đưa xe về cơ sở sửa chữa để được kỹ thuật xử lý đúng cách, đảm bảo an toàn.