Bộ Tư pháp đề xuất tổ chức bán ngay đối với tang vật, xe vi phạm nếu có căn cứ cho rằng để lâu tài sản phương tiện sẽ bị mất giá, tránh lãng phí do “đắp chiếu” phương tiện.
Bán ngay nếu có căn cứ tài sản "để lâu bị hư hỏng"
Dự Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính do Bộ Tư pháp chủ trì soạn thảo, đang lấy ý kiến của các chủ thể chịu tác động; dự thảo công bố trên Cổng thông tin Bộ Tư pháp và Liên đoàn Thương mại và công nghiệp Việt Nam.
Theo dự thảo Luật, Điều 39 được bổ sung quy định mới (bổ sung điểm c vào sau điểm b khoản 4 Điều 126) như sau:
“Trong thời gian xác định người vi phạm, chủ sở hữu, người quản lý hoặc sử dụng hợp pháp của tang vật, phương tiện vi phạm hành chính tại điểm a và điểm b khoản này, mà có căn cứ cho rằng nếu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính không xử lý ngay sẽ bị hư hỏng, không bán được hoặc hết thời hạn sử dụng hoặc không có địa điểm và không đủ điều kiện về cơ sở vật chất để bảo quản thì người có thẩm quyền quyết định việc xử tổ chức bán ngay theo giá thị trường và việc bán phải được lập thành biên bản. Tiền thu được phải gửi vào tài khoản tạm gửi mở tại Kho bạc Nhà nước. Nếu hết thời hạn quy định tại điểm a và điểm b khoản này mà người vi phạm, chủ sở hữu, người quản lý hoặc người sử dụng hợp pháp không đến nhận, thì tiền thu được phải nộp vào ngân sách nhà nước”, trích văn bản.
Một số siêu xe nhập khẩu từng bị bỏ rơi ở các cảng biển Hải Phòng, Đà Nẵng; bị xuống giá sau quá trình thông báo tìm chủ - tịch thu - đấu giá kéo dài từ 12-18 tháng. Ảnh minh họa.
Theo quy định hiện hành (Khoản 8, Điều 125 Luật Xử lý vi phạm hành chính 2020) thời hạn tạm giữ tang vật, phương tiện từ 7 ngày làm việc đến không quá 2 tháng, tùy tính chất vi phạm (trừ trường hợp tạm giữ để bảo đảm thi hành quyết định xử phạt).
Tuy nhiên, trong trường hợp bên vi phạm không đến nhận lại phương tiện, tài sản sau 2 lần thông báo cách nhau 1 năm, lúc này cơ quan chức năng mới được thông báo tịch thu và khởi động quy trình đấu giá tài sản, sung công.
Ví dụ cụ thể, một số vụ siêu xe Lamborghini, Rolls-Royce Cullinan, Ferrari nhập khẩu bị bỏ rơi ở cảng Hải Phòng trong các năm 2021-2023, hải quan Hải Phòng sau đó liên tục phát đi thông báo hỏa tốc tìm chủ phương tiện.
Sau hơn 1 năm kể từ thông báo lần đầu và lần thứ hai, cơ quan này mới ra được quyết định tịch thu tài sản vô chủ, sau đó tổ chức bán đấu giá. Toàn bộ quá trình mất từ 12-18 tháng, thậm chí lâu hơn.
Vì vậy, Bộ Tư pháp cho rằng quy định mới trong dự thảo Luật sẽ góp phần rút ngắn thời gian, quy trình xử lý tang vật, xe vi phạm hành chính bị tạm giữ, khắc phục những bất cập kéo dài xuất phát từ tình trạng "tồn đọng", "quá tải" trong bảo quản, quản lý tang vật, xe vi phạm hành chính bị tạm giữ thời gian qua.
Đồng thời giúp tránh thất thoát, lãng phí, tạo điều kiện để "khơi thông nguồn lực" cho công tác quản lý Nhà nước.
Quan điểm của VCCI thế nào?
Theo VCCI, dự thảo sửa đổi quy định theo hướng, trong thời gian xác minh người vi phạm, chủ sở hữu, người quản lý hoặc sử dụng hợp pháp của tang vật, phương tiện vi phạm hành chính, người có thẩm quyền quyết định việc xử lý tổ chức bán ngay theo giá trị thị trường trong trường hợp “không có địa điểm và không đủ điều kiện về cơ sở vật chất để bảo quản”.
Việc bổ sung quy định này cần cân nhắc ở điểm sau: Tác động đến quyền sở hữu của cá nhân, tổ chức sở hữu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính.
Các nhà pháp chế của VCCI lập luận: "Nếu tài sản bị bán nhanh chóng do thiếu điều kiện bảo quản, chủ sở hữu có thể không có đủ thời gian để khiếu nại hoặc yêu cầu hoàn trả, dẫn đến việc mất tài sản mà không có cơ hội giải quyết tranh chấp".
Tình trạng bỏ rơi phương tiện giao thông khiến cơ quan chức năng quá tải về trông giữ cũng là thực tế đặt ra, cần được bổ sung quy định mới để tránh lãng phí. Ảnh minh họa.
Khi phương tiện bị tịch thu và bán đi, người vi phạm hoặc chủ sở hữu mất quyền sử dụng và sở hữu tài sản đó, điều này có thể gây ảnh hưởng lớn đến cuộc sống và công việc của họ, đặc biệt nếu phương tiện đó là công cụ mưu sinh.
Giá bán của phương tiện có thể thấp hơn giá trị thực tế hoặc giá trị sử dụng của nó, dẫn đến thiệt hại tài chính cho người chủ sở hữu ban đầu. Điều này càng trở nên nghiêm trọng nếu phương tiện là tài sản có giá trị lớn.
Về nguyên tắc, Nhà nước phải chuẩn bị cơ sở vật chất để bảo quản các tang vật, phương tiện vi phạm trong thời hạn quy định. Nếu thực tế, các cơ sở vật chất này không đáp ứng yêu cầu, đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp cận quy định theo hướng hạn chế quy định biện pháp xử phạt bổ sung là tạm giữ tang vật, phương tiện vi phạm thay vì cho phép bán tang vật, phương tiện vi phạm trong trường hợp “không có địa điểm và không đủ điều kiện về cơ sở vật chất để bảo quản”, trích quan điểm của VCCI.
Một luật sư thuộc Đoàn Luật sư TP Hà Nội nêu kiến nghị, cần ghi rõ trong biên bản xử phạt hành chính “Nếu hết thời gian tạm giữ mà người vi phạm không đến lấy xe sẽ bị đưa ra bán đấu giá”, mục đích để phía chủ xe nhận thức rằng, bỏ rơi phương tiện nghĩa là sẽ bị sung công.